نایاب ترین مجموعه فرهنگ لغات و اصطلاحات کوچه بازاری و عامیانه قسمت 290

آب خنک خوردن-به زندان افتادن

 
توپیدن-پرخاش کردن-تشر زدن

خود را خوردن-رنج بردن

دست به دست گشتن-هر از گاهی نزد کسی بودن-از دستی به دست دیگری رفتن

چاک و بست نداشتن دهان-دهان لغ بودن-رازدار نبودن

داداش-برادر-لفظی برای ابراز صمیمیت

آدم دو قازی-شخص بی‌سروپای بی‌ارزش

روزه ی گنجشک-روزه ی کله گنجشکی

آمد نیامد داشتن(روی دادن واقعه‌ای که احتمال فرخنده و نحس‌بودن هر دو در آن هست)

جیر جیر-سر و صدا-فریاد بی هوده-آواز گنجشک و برخی حشرات

تو زرد از آب درآمدن-بی ارزشی یا فساد چیزی آشکار شدن

تو پوست کسی افتادن-کسی را وسوسه کردن
امروزه روز-این روزها-در این دوره و زمانه

الحق و الانصاف(انصافن، حقن)
پر نفس-پر چانه-پر حرف-کسی که در دویدن نفسش دیر تنگ شود

زدن به کوه-عاصی شدن و سلاحی برگرفتن و به کوه پناه بردن

دکان و دستگاه به هم زدن-سر و سامان یافتن-قدرت و ثروت پیدا کردن

ختنه نکرده-آزمند-پول پرست-نامسلمان-پدر سوخته

چله دادن-برای مراسم چهلم مرگ کسی غذا دادن

حواس نداشتن-گیج و منگ بودن-حواس پرت بودن

از قرار-ظاهرن-آن‌طور که پیدا است
ژاکت-کت بافته شده از کاموا

زود رس-آن چه که پیش از موقع مقرر به دست آید
 

به دهان ها افتادن-فاش شدن-بر سر زبان ها افتادن

از بی‌کاری مگس پراندن-بی‌کار و بدون سرگرمی ماندن

چسش دادن کاری را-لفت و لعاب دادن-بیش از اندازه مهم وانمود کردن

تنبان درآر-بی حیا-دریده
زوراب زدن-برای استفراغ زور زدن ولی چیزی بالا نیاوردن

 
جریحه دار شدن-زخمی شدن-دل شکسته شدن-رنجیده شدن

رفتن ِ سر کسی-از پرحرفی کسی خسته شدن-از صدای بلند کسی یا چیزی ناراحت شدن
پشت پا زدن به چیزی-چشم پوشی کردن از چیزی

رکابی-دارای رکاب-پیاده ای که به دنبال سواری بدود

تِر زدن-خراب کردن کار

 

 
اوت بودن(بی‌خبر بودن، از مرحله پرت بودن)

چته ؟-تو را چه می شود ؟

خراب کردن دختر-دختری را منحرف کردن

از دل و دماغ افتادن-شور و نشاط خود را از دست دادن-بی‌حوصله شدن
پِت پِت-بالا و پایین رفتن شعله ی چراغ

زیادی کردن-زاید بودن-غیر لازم بودن

از چیزی (کسی) زده شدن(از چیزی (کسی) متنفر و بیزار شدن)

تخم سگ-نوعی دشنام است مانند پدر سگ

پاورچین-آرام و بی صدا راه رفتن
چله بُری کردن-رفت و آمد بسیار کردن

چیلک دان کسی را تکاندن-کسی را وادار با افشای رازش کردن

دریافت-گرفتن-ادراک

تر دست-ماهر-شعبده باز

جیک جیک-آواز پرندگان-سخنی که فهمیده نمی شود

خاطر جمع بودن-مطمئن بودن-یقین داشتن

پخش-پراکنده

 
ارنعوت-آدم ستبر و پرزور و بی‌انصاف

دود گرفتن-پُک زدن

خشک شدن قر در کمر-به پایان نرساندن خودنمایی و جلوه گری

بند آوردن-متوقف کردن

اهل نشست(تارک دنیا، گوشه‌نشین)

جنس کسی خرده شیشه برداشتن-آب زیر کاه بودن-حقه باز بودن

افتادگی-پریشانی-احتیاج

اشک کسی دم مشکش بودن-سخت زود رنج بودن-زود به گریه افتادن

آب آتش زده(اشک)

خرابکاری-به هم زدن نظم-ایجاد اختلال-آلودن بستر و لباس-تروریسم

آبِ سیاه(نیمه کوری)

 

باک کسی نبودن-اهمیتی ندادن-اعتنایی نداشتن

در آش رشته گوشت دیدن-چیزی غیرمنتظره و دور از انتظار دیدن

از بر بودن(مطلبی را در حافظه داشتن)

دبوری-بی سر و پایی-ولگردی

جَغُل مغل-شکمبه-سیرابی

آتو-بهانه-دستاویز-نقطه‌ضعف

بساز و بفروش-ساختن خانه ی بدون استحکام به قصد فروش

خنزرپنزری-کسی که چیزهای خرده ریزه و کم بها می فروشد

خارج رفتن-بیرون رفتن از خانه-رفتن به خارج از کشور

رو آمدن-به جایی رسیدن-ترقی کردن-ثروتمند شدن

 
خیساندن-در آب فرو بردن-در آب گذاشتن-خیس کردن

اجابت کردن معده-قضای حاجت

آبدیده(جلا یافته، آزموده و مجرب)

دخالت کردن-در آمدن در کاری

خوار و خفیف-ذلیل-بدبخت

رو دست کسی بلند شدن-از کسی پیشی گرفتن-با کسی رقابت کردن

چلاق-دست و پا شکسته یا بریده

خنسی-گرفتاری-تنگدستی
دولابچه-کمد کوچک

 

بی بته-بی اصل و نصب-بی پدر و مادر

اصول دین پرسیدن(سوال‌پیچ کردن)

چرکوندی-لکه دار کثیف

چُس بی طهارت-آدم حقیری که پایش را از گلیمش بیرون می گذارد

آسمان سوراخ شدن(رویداد بزرگ پیش آمدن)

 

چهار پادار-کسی که حیوانات باربر دارد و با آن ها کار می کند

دانش سرای مقدماتی-آموزشگاه تربیت دبیر

چپ و راست کردن-زیر و رو کردن-مشت باران کردن

ز ِله شدن-به تنگ آمدن-عاجز شدن-به ستوه آمدن
اخلاق سگی(تندخویی بیش از اندازه، ناسازگاری با همه)
اختر شمردن-شب‌بیداری
بی وقت-نابهنگام-بی موقع

حرز جواد-دعایی منسوب به جواد امام محمد تقی

 

دراز کشیدن-خوابیدن-به پشت خوابیدن-مدتی کوتاه خوابیدن

دبوری-بی سر و پایی-ولگردی

رضا قورتکی-بی حساب و کتاب-بی اساس

 

آتش‌پاره-شوخ و شنگ-فرز و چالاک-کرم شبتاب
دم و دستگاه چیدن-اسباب و آلات چیدن
تخت و تبارک-با آسودگی خیال

زه کشیدن-سخت شدن زخم-کشیدن عضله ها

خوش دست و پنجه-نگا. خوش دست

دسته راه انداختن-دسته و جمعیت ترتیب دادن

 

بی کله-نترس-شجاع-بی خرد-تهی مغز

 

دو ترکه سوار شدن-دو پشته سوار شدن

آب را گل آلود کردن-برای سود خود کارها را به هم زدن

بیل را پارو کردن-در کاری ناشیگری محض کردن

بشکن زدن ی-برآوردن صدای انگشتان به هنگام شاد

پشت چشم نازک کردن-پشت چشم آمدن

داراشکنه-سمی قوی از گروه کلرور جیوه

دنگ انداختن-نزدیکی جنسی کردن

زاله-کناره ی برآمده ی جوی-مرز کشتزار

اُق گرفتن(حالت تهوع پیدا کردن)

چهل منار-تخت جمشید

چل زن-زن کوتاه قد

به گرد کسی نرسیدن-بسیار عقب بودن از کسی-فاصله ی بسیار با کسی داشتن

زیر دین رفتن-قرض دار شدن-مدیون شدن

آش پختن برای کسی-کسی را برای آزار کسی برانگیختن-برای کسی توطئه‌ای ترتیب دادن

خوردن بلا به جان-اصابت بلا با جان

بازاری-دارای شغلی در بازار-مبتذل

در به در شدن-آواره شدن-بی خانمان شدن-جا و منزل مناسبی نداشتن

تاکسی سرویس-نوعی تاکسی که در مسیر ویژه ای رفت و آمد می کند

 
بازوبند-نواری که به نشانه ی معینی بر بازو می بندند
چَه چَه-صدای بلبل
ددر رفتن-بیرون رفتن

رو شور-سفیداب

 

 

دوا-واجبی-مشروبات الکلی

اَنف کسی معیوب بودن(ابله بودن، خل بودن)

 

زیر آب-مجرایی در ته مخازن آب برای خالی کردن آن ها

از نافِ جایی آمدن-کاری را به‌خوبی اهل جایی انجام دادن

اشکنک سرشکنک داشتن(با خطر همراه بودن)
 

بد گوشت-آدم نچسب-دیر پیوند-کسی که زخمش دیر بهبود یابد

 

زار-کوتاه شده ی زایر

پول و پله-پول

 

با ریسمان کسی به چاه رفتن-با اعتماد به کسی به کاری دست زدن

رای دیدن-در داوری بی طرف نبودن و ملاحظه ی یکی از طرفین را کردن

خروس کسی خواندن-شاد و شنگول بودن-روزگار بر وفق مراد بودن

تاق و توق-آواز بر هم خوردن دو چیز

رفتن توی نخ چیزی یا کسی-چیزی یا کسی را زیر نظر داشتن و پاییدن

چَکه-شوخ و بذله گو

زرت و پرت-چرت و پرت

چشم و دل دویدن-چشم چرانی کردن-هوس رانی کردن

رو به راه شدن-آماده و مهیا شدن

به راست راست-فرمان نظامی برای گردش به راست

بند بودن روی پای خود-به خود متکی بودن

خودخور-کسی که غم خود را در دل می ریزد و با کسی در میان نمی گذارد

دلبخواهی-دلبخواه

پا گرفتن-رشد کردن-استوار شدن-سر و سامان یافتن-رونق گرفتن
بنده منزل-خانه ی من

حساب کشیدن-حساب خواستن

خایه مال-چاپلوس-متملق-دستمال به دست

بستن زخم-بسته شدن سر زخم-التیام یافتن زخم-مرهم نهادن و پیچیدن زخم با وسایل زخم بندی

جفت کردن صدا با ساز-هماهنگ کردن صدای ساز توسط کوک

آینه‌ی زانو-برآمدگی زانو

آب سیر-جانور خوش‌رفتار

از دهان گنده‌تر حرف زدن(گفتن مطالبی که در حد گوینده نیست)

اخم و تخم-ترش‌رویی-کج‌خلقی
زبانزد شدن-معروف شدن-فاش شدن

 
تجدید شدن-قبول نشدن در پایان سال تحصیلی و تکرار برخی از درس ها در شهریور ماه

تخم لق شکستن-فرصت دادن-رو دادن-کسی را به طمع انداختن

زهر چشم از کسی گرفتن-ترساندن-چنان تنبیه کردن که دیگر جرات تکرار خطا نباشد

در ثانی-ثانیا-دوم

دست به کار شدن-آغاز به کار کردن
ذات کسی خراب بودن-بد اصل و نسب بودن-اصالت نداشتن-بد جنس بودن

راه حل آسپرینی-راه حل موقت و غیر اصولی

به له له افتادن-از شدت تشنگی مانند سگ زبان خود را از دهان خارج ساختن

پِهِن پا زدن-بیکاره و ولگرد بودن

ختنه سوران-جشنی که به هنگام ختنه کردن نوزاد پسر بر پا می کنند

جنگل مولا-جایی بی نطم و ترتیب-شهر بی قانون

رب و رسول را یاد کردن-به حد مرگ رسیدن

آلت دست کسی شدن-مورد سوء استفاده قرار گرفتن

دَمَر-دراز کشیده روی سینه و شکم

حرف روی حرف کسی آوزدن-برخلاف حرف کسی چیزی گفتن-با حرف کسی مخالفت کردن

آرد خود را بیختن و الک را آویختن(کسی که وظایف زندگی‌اش را انجام داده و دیگر توقعی از او نیست)
زن ذلیل-مردی که مطیع محض زنش است
بهم رسیدن-به وصال هم رسیدن

از قماش چیزی (کسی) بودن(از جنس چیزی بودن، از تیپ کسی بودن)

حاجی لک لک-لک لک-شخص بلند قد

حَب-قرص

رج کردن-رج بستن

آب به چشم آمدن(طمع کردن)

تنبان فاطی- برای فاطی تنبان نشدن

زمین گذاشتن سر-مردن

دلخور شدن-گله مند شدن-ناراضی شدن

 

 

دمر خوابیدن-روی سینه و شکم خوابیدن
خوش باور-آن که هر گفته ای را راست می پندارد
جیک جیک-آواز پرندگان-سخنی که فهمیده نمی شود

 

چینی بند زدن-کاسه دوختن-به هم چسباندن تکه های ظروف شکسته

 
زوزه کشیدن-آواز برآوردن

چاشنی-آن چه که برای به تر کردن مزه ی غذا در آن می ریزند-آن چه که برای منفجر شدن در چیزی کار می گذارند

اِحلیل خوردن-فریب خوردن

آن‌کاره(اهل آن کار (کار بد))
از کرگی دم نداشتن خر(نهایت پشیمانی و انصراف از ادامه‌ی کاری)

 

ارزانی-بخشیدن-دادن

تُخم-اصل هرچیزی-دانه

دهان به دهان گذاشتن-دهان به دهان شدن
جرواجر کردن-پاره پاره کردن
دل-معده

دبنگ-احمق-کودن

جِر جِر کردن-چیزی را پاره پاره و ریز کردن-مانند کاغذ و پارچه

به مفت نیارزیدن-هیچ ارزشی نداشتن

خیابان گردی-بی کاری-ولگردی

چارچوب-قاب-چهار چوب که چیزی را در بر گیرند

بز بگیر-کسی که همیشه به دنبال جنس ارزان یا معاملات پر سود است

حرف‌های بی‌ سروته و بی‌ربط زدن

چای صاف کن-وسیله ای نوردار برای صاف کردن چای به هنگام ریختن به استکان یا فنجان
خارش-خاریدن-نام بیماری خاریدن نشیمنگاه

 

 
خیمه شب بازی-نمایش عروسکی-حیله و تزویر
 

خاک و خُل-گرد و غبار-آشغال

زهرمار سلطان-ترش رو-اخمو
رگ خواب-نقطه ی ضعف-راه تسلط بر کسی
حالا نه و کی-از دست ندادن فرصت-غنیمت شمردن فرصت
خِطَب-جزیی از جهاز شتر

اهل هیچ فرقه‌ای نبودن-به کارها و چیزهایی که ناباب شمرده می‌شوند معتاد نبودن

چرچر کسی را به راه انداختن-اسباب عیش و نوش کسی را فراهم کردن
دهن دره-خمیازه

انداختن پشت گوش-سهل‌انگاری کردن-دیر انجام دادن-کوتاهی کردن

چس خوری-خست-بخل

حمال باشی-به تخقیر به آدم ناشی و بی عرضه می گویند
آب از لب و لوچه‌ی کسی سرازیر شدن-تمایل شدید داشتن-به طمع افتادن

اردک‌پرانی-از عهده‌ی جنگ با کسی برنیامدن

 

اخت شدن با کسی-مانوس شدن با کسی

خوش خرید-کسی که چانه نمی زند و نقد معامله می کند

حق بردن-رشوه بردن-از راه حق و حساب گرفتن-درآمدی منظم داشتن

بازی در آوردن-بهانه آوردن-دبه در آوردن
 

 

چیلک دان-چینه دان
تیک تیک لرزی-دن به شدت لرزیدن
بی در رو-بن بست

باعث و بانی-عامل-محرک-سبب-حامی
این هلو این هم گلو-مثل آب خوردن-انجام این کار بسیار آسان است

جان به جان آفرین تسلیم کردن-مردن-درگذشتن

چشم خوردن-نظر خوردن

چشم به دهان کسی دوختن-مطیع محض کسی بودن

ریز بار-باران ریز-ابری که باران ریز دارد

تند نویس-کسی که سریع می نویسد

 

به عمل آوردن-به اجرا در آوردن-برای استفاده آماده کردن

جاپیچ-جاکش-دلال محبت
خود را گم کردن-خود را برتر از آن که هست دانستن-سابقه ی خود را فراموش کردن
زیر چاقی-مهارت

 

از خجالت کسی در آمدن-محبت کسی را جبران کردن

راسته بازار-بازار راست و مستقیم

تابوت خشکه-بسیار لاغر و ناتوان

از آب و گل در آمدن-مراحل اولیه‌ی شکل‌پذیری را پشت سر گذاشتن-بزرگ شدن کودک

این دست و آن دست کردن-وقت تلف کردن-وقت کشتن-به عقب انداختن

خدا-بسیار زیاد-فراوان

الانه(همین حالا، هم اکنون)

تردستی-مهارت-شعبده بازی

اسکلت‌بندی(طرح‌ریزی، زیرسازی)

چاقچوری-زنی که چاقچور می پوشد-زن باحجاب

داغ چیزی به دل کسی ماندن-آرزوی چیزی را داشتن و به آن نرسیدن
از دست کسی کشیدن(از کسی در زحمت و رنج بودن)

زَوال-مست مست-لول

دانشگاه-محل آموزش دانش و فلسفه و هنر

خوار و خفیف-ذلیل-بدبخت

پاشنه کوتاه-کفشی که پاشنه ی کوتاه دارد

دق کردن-از غصه مردن

چراغان-جشن و سرور پر چراغ

خنزرپنزری-کسی که چیزهای خرده ریزه و کم بها می فروشد

تعارف دادن-هدیه فرستادن-پیشکش کردن

چاک دادن-شکافتن-پاره کردن

دل پَر زدن-بسیار مشتاق بودن

آزار داشتن(انجام کاری به قصد اذیت دیگری، کرم داشتن)

حاج بادام-گونه ای شیرینی از آرد و بادام و شکر

پادرازی-نوعی شیرینی به اندازه ی کف پا

پِشک-نرمی و پرده های بینی

دوا درمان-مداوا-معالجه

بچه بازی-لواط-کارهای کودکانه-ساده انگاشتن کار

پشت نویسی-نوشتن در پشت سند یا حواله برای انتقال آن به دیگری

خدا قوت-خدا قوت بدهد-خسته نباشی

چشم کسی را خون گرفتن-سخت خشمگین شدن

پل زدن-در کار کسی مانع ایجاد کردن-رابطه ی دو کس را به هم زدن-روز میان دو تعطیل را تعطیل کردن
خروس جنگی-کسی که به اندک چیزی به ستیزه برمی خیزد

چانه-گلوله ی خمیر نان

 

 

پیش انداختن-جلو انداختن-مقدم داشتن
دو جین-دوازده تا

خودرنگ-دارای رنگ طبیعی

تزریقات چی-کسی که کارش تزریق آمپول است

زیر دماغ کسی سبز شدن-ناگهان در برابر کسی حاضر شدن

چهل منار-تخت جمشید

خفگی-حالت فشردگی گلو و تنگی نفس

به رخ کشیدن-به چشم آوردن-یادآوری کردن

 

ای والله گفتن-به برتری کسی بر خود اقرار کردن

از گل نازک‌تر به کسی نگفتن-با کسی سخت مهربان و پرمحبت رفتار کردن

خودمانی-صمیمی-یکدل

 
دو پوسته-دو چیز به هم پیوسته

روزه ی گنجشک-روزه ی کله گنجشکی

خم گرفتن-فنی از کشتی
خاک آلود-آلوده به گرد و غبار و خاک
دو ترکه سوار شدن-دو پشته سوار شدن
جیب بری-دست بردن در جیب دیگران به قصد دزدی-شارلاتانی-حقه بازی

انگشت عسلی به‌دیوار کشیدن(هنگامه بر پا کردن، مردم را متوجه‌ی جایی کردن)

چاپ زدن-چاپ کردن-دروغ گفتن

 
بادکش کردن-بیرون کشیدن خون بوسیله ی بادکش

تا-لنگه-همتا

دست را بند کردن-به کاری مشغول کردن

احتیاطی-نجس-ناپاک