نایاب ترین مجموعه فرهنگ لغات و اصطلاحات کوچه بازاری و عامیانه قسمت 350

ریز بین-نکته سنج-بسیار دقیق-باریک بین
پدر مادر دار-نجیب-اصیل-آبرومند و خوب
تِلِک و تُلُک-کار مختصر و محقری داشتن

پَکَر-افسرده-نومید-گیج-بی دل و دماغ-بی حوصله

چروک افتادن-چین افتادن-ناصاف شدن

راست و ریس کردن-آماده کردن-به ظاهر درست کردن

بی بخار بودن-بی عرضه بودن-ناتوان بودن

به دهان کسی نگاه کردن-مطیع به گفته ی کسی بودن-حرف کسی را بکار بستن

به روی کسی نیاوردن-از طرح موضوعی خودداری کردن-به سکوت برگزار کردن

جناغ شکستن-شرط بندی کردن با جناغ مرغ
زین کردن گربه ی کسی-کسی را به زحمت انداختن-کسی را گرفتار دردسر و ناراحتی کردن

دَمب چیزی را چسبیدن-کاری را پی گیری کزدن و ادامه دادن

آش دهن‌سوز-هر چیز مطلوب و پسندیده

دست روی دست گذاشتن-وقت گذراندن-به کاری دست نزدن

دل کسی آمدن-دل آمدن

انگشت خوردن-افسوس خوردن-پشیمان بودن

اداره بازی(پرداختن بیش از حد به تشریفات زاید اداری)

 

 

خشکی-انعطاف ناپذیری-سخت گیری-حالت پوستی که آب و چربی خود را از دست داده است
ارنعوت-آدم ستبر و پرزور و بی‌انصاف

تخته پوست انداختن-زمانی دراز نزد کسی ماندن-کنگر خوردن و لنگر انداختن

خرمن-انبوه و پرپشت

زاغ گرفتن-مسخره کردن-شیشکی بستن
خواری و زاری-پریشان حالی

خیک محمد-آدم چاق و فربه

آمدکار(شگون، فال نیک، خجستگی)

دَم دار-هوای گرم و پر رطوبت

خود را از تک و تا نیانداختن-به روی خود نیاوردن-به اشتباه اعتراف نکردن

حال آمدن-بهبود یافتن-سرحال شدن-چاق شدن

خود را به موش مردگی زدن-خود را ناتوان

به تور انداختن-به چنگ آوردن-تصاحب کردن
خایه دستمال کردن-چاپلوسی کردن-منت کشیدن

پُکیدن-ترکیدن

درب و داغان-خرد و متلاشی-پریشان

خوش عیار-خوش ذات-خوش جنس

تعارف کردن-کسی را به گرفتن چیزی خواندن

تیز کردن گوش-دقت کردن برای درست شنیدن سخنی مهم

 
خشتک کسی را جر دادن-نگا. خشتک پاره کردن
 

آش آلو شدن(خجالت‌زده شدن، سکه‌ی یک‌پول شدن، کنفت شدن)

از ریش کسی دست برداشتن-کسی را به حال خود گذاشتن

انگشت به دهان(حیرت‌زده، سرگشته)

پُر کار-فعال-با پشتکار

چاشت بندی-صبحانه-غذای اندک

جامغولک-حقه-حیله

خش افتادن-خراش افتادن

تخته پاک کن-چیزی که با آن تخته سیاه را در کلاس پاک می کنند

زیگزاک-خط شکسته-کنگره دار
دولت سرا-تعبیری احترام آمیز از خانه ی کسی

پرت گفتن-حرف بی معنی زدن

ریخت-شکل و قیافه-سر و وضع

بره کُشان-فرصت خوش گذرانی-هنگام استفاده های مالی

 

تاب-طنابی که از دو سو بر درخت یا دو ستون می بندند و در میان آن می نشینند

 

زهر چشم-نگاه خشم آلود

آستین بر چشم گذاشتن(پنهان گریستن)

در دهان افتادن چیزی-مشهور شدن چیزی-فاش شدن-رسوا شدن

تشنه بودن به خون کسی-خواهان مرگ کسی بودن

زنبور زدن-نیش زدن زنبور

خود را به نفهمی زدن-تظاهر به نفهمیدن کردن

خاکه زغال-ریزه ی زغال

جا دکمه-سوراخی که دکمه ی لباس در آن جا می گیرد
 

جلودار کسی بودن-از پس کسی بر آمدن-مانع کسی شدن

آینه‌ی دق-آینه‌ای که شخص خود را در آن عجیب و غریب می‌بیند – شخص عبوس و بدقدم

الکی(بی‌هوده، بی‌خود، دروغکی)

زخمه-ضربه ای که برای نواختن به تار می زنند.

خود را خراب کردن-خود را کثیف کردن
از نافِ جایی آمدن(کاری را به‌خوبی اهل جایی انجام دادن)

خلق الله-مردم

چانه لغی-راز داری نکردن
چشم و همچشمی-رقابت

بالای منبر رفتن پشت سر کسی-از کسی غیبت کردن-پشت سر کسی بد و بیراه گفتن
درگیر شدن-گرفتار شدن-دچار آمدن-برخورد کردن

زیر اخیه گذاشتن-کسی را به کاری که سودش به دیگری می رسد گماشتن-زیر فشار گذاشتن

آب دندان خوردن(حسرت خوردن)

جیره بندی-سهم بندی

 

بزن-شجاع-دلاور-اهل دعوا و مرافعه
چاچول-حقه باز-شارلاتان

پس پسکی-حالت کسی که رو به عقب گام برمی دارد
خون سیاوش-انگیزه ای که سبب نابودی دو خانواده-دو شهر یا دو کشور شود

پَهن آباد-پول بسیار ناچیز و کم ارزش

آهوی مانده گرفتن(بی‌انصافی کردن، عاجزکشی کردن)

ریش توپی-ریش تپه

بیرون زدن-ناگهان از جایی بیرون رفتن

دلخوری-گله-شکایت-اوقات تلخی

 
زیر آبی-زیرآبکی

دست پاچگی-شتاب زدگی-اضطراب

دست به سینه ایستادن-در نهایت ادب و آماده ی فرمان ایستادن

جزغاله-سوخته-زغال شده

از زیر بته عمل آمدن(خانواده و اصل و نسبی نداشتن)

دمدمی-دو دل-مردد-کسی که هر ساعت خوی و حالت دیگری دارد

چله بُران-جشن حمام رفتن زن پس از گذشت چهل روز از زاییدن

حِجله-گنبد مانندی که همراه با آیینه های ریز و گوی های صیقلی بر گور افراد جوانمرگ شده می گذارند
چُسَکی-کم دوام و سرهم بندی شده

آکِله-جذام-زن سلیطه

دست به دست مالیدن-تردید نشان دادن-هیچ کاری نکردن

تشریف داشتن-حضور داشتن

دایی-برادر مادر-لقبی برای ابراز صمیمیت

از زیر بته عمل آمدن-خانواده و اصل و نسبی نداشتن

زدن به سر کسی-ناگهان فکری به سر کسی آمدن-عقل خود را از دست دادن

 
به راست راست-فرمان نظامی برای گردش به راست

زاغ و زوغ-فرزندان خردسال-نق-غر و لند

بابا ننه دار-خانواده دار-اصیل-صاحب نام و نشان

 

زحمت کش-کارگر-پیشه ور

تفنگ انداختن-تیراندازی با تفنگ

دُم کلفت-پول دار-مقتدر

آجرپاره(جواب کسی که به‌جای بله می‌گوید آره)

از ران خود کباب خوردن-با سختی چیزی به‌ دست آوردن
 

خر کردن کسی-کسی را با چاپلوسی فریفتن

از این حَسن تا آن حَسن صد گز رسن(در باره‌ی دو چیز گویند که ظاهری یکسان و بهایی بسیار متفاوت دارند)

تحویل گرفتن-به کسی احترام گذاشتن-از کسی پذیرایی کردن
دل کسی خون بودن-سخت رنجیده بودن-بسیار اندوهناک بودن

دل کسی را زدن-سیر شدن از چیزی-بی میل و رغبت شدن نسبت به چیزی یا کسی

پینه-وصله-پوست سخت شده

پَس-ناجور-خراب

زبان آدم سر کسی نشدن-به حرف منطقی تن ندادن و آن را نپذیرفتن

از این دنده به آن دنده غلتیدن-از درد یا فکر و خیال نخوابیدن

برای فاطی تنبان نشدن-بدرد نخوردن-قانع کننده نبودن-فایده نداشتن

 

دختر سعدی-دختری که بیش تر در بیرون از خانه و کم تر در خانه است

آب بستن در چیزی-آبکی و رقیق کردن

باد خوردن-هوا خوردن

پروار-فربه-چاق

چشم دو دو زدن-تکان تکان خوردن چشم

آسمان به ابرو پوشیدن(پنهان ساختن امر آشکار)

 

تزریقات چی-کسی که کارش تزریق آمپول است

پخش و پلا-پراکنده-تار و مار

بی بته-بی اصل و نصب-بی پدر و مادر

پیشمرگ-فدایی-کسی که برای مرگ پیشقدم می شود

جُنگ-کتابی که نوشته های گوناگون از نویسندگان گوناگون در آن باشد

چرکوندی-لکه دار کثیف

پیشس گیری کردن-جلوگیری کردن-دفع

پای کسی را از جایی بریدن-آمد و رفت کسی را از جایی قطع کردن

پشکل برچین-سخت بی سر و پا-بسیار حقیر

پا خوردن فرش-نرم و لطبف شدن فرش بر اثر رفت و آمد بر آن

جیبی-قابل گنجاندن در جیب-مربوط به جیب
آخر و عاقبت-نتیجه‌ی خوب

به زخم خود زدن-دردی را درمان کردن-گوشه ای از گرفتاری خود را سامان دادن

 

دیالله-زود باش دیگه !

دَم کردن-ریختن آب جوش روی چای و مانند آن و حرارت دادن آن ها-گذاشتن برنج جوشانده بر روی آتش تا آب آن بخار شود

بد جنس-بد ذات-بد نهاد-فرومایه

آب برداشتن(هدف دیگری در پس کاری وجود داشتن)

دخل داشتن-ربط داشتن-مربوط بودن

پالان کردن کسی-فریب دادن کسی

ازرق شامی(اخمو، ترشرو)

تک پران-زن نانجیب

 

تنگ بودن قافیه-مشکل بودن کار

دل آشوبه گرفتن-دچار حالت تهوع شدن

زیاده روی-افراط-اسراف

از یک قماش بودن-سر و ته یک کرباس بودن

حرامزاده-فرزند نامشروع-آدم بسیار زرنگ و مکار

 

داد و بی داد-جار و جنجال-هیاهو

رقصیدن کلاه کسی در هوا-بسیار شادی کردن-کلاه خود را به آسمان انداختن

چرخ و فلک-وسیله ای دایره شکل برای بازی با جایگاه هایی آویخته که هر یک یا چند تن بریکی از آن ها می نشیند و آن دایره بر گرد خویش می چرخد
پای کسی را از جایی بریدن-آمد و رفت کسی را از جایی قطع کردن

 
حبه کردن-دانه دانه کردن

خرجی-پول لازم برای گذران روز

پاشنه بلند-کفش زنانه با پاشنه های بلند

اُق گرفتن-حالت تهوع پیدا کردن

از چشم کسی برق پریدن(شدت ضربه‌ای را که به کسی وارد شده است نشان می‌دهد)

چیزی شدن-اهمیت و اعتباری پیدا کردن-به جایی رسیدن

اسب چوبین(تابوت)

تخم لق شکستن-فرصت دادن-رو دادن-کسی را به طمع انداختن

خواستگار-کسی که به پسندیدن و گُزیدن دختر یا زنی می فرستند

خواب و خوراک-خورد و خواب

دل دل را خوردن-عجله داشتن-بی تاب بودن

دَنگال-جادار-بسیار فراخ

جشن گرفتن-سور بر پا کردن

آسمان به زمین آمدن-رویدادی مهم و عجیب پیش آمدن

اُق گرفتن-حالت تهوع پیدا کردن

زیر رکاب کشیدن کسی-کسی را مطیع و تابع ساختن

استغفرالله(خدا نکند، خدای نکرده، هرگز)
جِر آمدن-اوقات تلخ شدن-زیر مقررات بازی زدن

چنگک-قلاب آهنی نوک تیز

پوست پلنگ پوشیدن-سخت به دشمنی برخاستن
پس نشستن-عقب نشینی کردن
خدا به رد-در پناه خدا
آبِ سیاه(نیمه کوری)

دور از شما ب-لانسبت

الف کوفی-چیز کج-آلت تناسلی

خداپسندانه-مورد پسند خدا

آه نداشتن که با ناله سودا کردن-آه در بساط نداشتن

آجیل دادن(رشوه دادن، حق و حساب دادن)

از قرار(ظاهرن، آن‌طور که پیدا است)
پُرتابل-قابل حمل

ریش دادن و ریش گرفتن-ضمانت کردن-متعهد شدن

دیزی دِهناری-آدم بی ظرفیت و کم طاقت

از اوناش نبودن ( فقط به‌صورت منفی)(از جمله‌ی کسانی نبودن که مخاطب گوینده‌ی جمله را از آنان پنداشته است)

دراندشت-وسیع-بی سر و ته

زیر سازی-ساختن قسمت زیرین جاده

آب و رنگ(طراوت و شادابی)

داد و بی داد-جار و جنجال-هیاهو

اهل هیچ فرقه‌ای نبودن(به کارها و چیزهایی که ناباب شمرده می‌شوند معتاد نبودن)

در ثانی-ثانیا-دوم

پیله کردن به کسی-با مزاحمت اصرار و پافشاری کردن به کسی-پاپی کسی شدن

بعد از نود و بوقی-پس از مدتی دراز

الو گرفتن(آتش گرفتن، (کنایه از شدت خشم و عصبانیت))

دُز کردن-فروختن چیزی که پیش از آن فروخته شده بوده است

پَخ دار-چیزی که تیزی لبه های آن گرفته شده باشد

تلَکه-پول یا چیزی که با فریب و چاپلوسی از کسی بگیرند

 

جا به جا-فورن-کسی که از جایی به جایی منتقل شود
تق و لق-بی رونق-کاسد-بی مشتری
حق به جانب-دارای ظاهر مظلومانه و دروغین

هرمار-ز درد بی درمان-کوفت
از ته دل-از سر صدق و صفا

اشتباه لپی(اشتباه لفظی)

باز و بسته ی امام هشتم بودن-نیروی و قدرت خود را مدیون نظر مساعد امام هشتم بودن

زیر و زبر گذاشتن-اعراب گذاشتن بر حروف

آهو چشم-معشوق-شاهد

دست تنها-بی یار-تنها

بارک الله-آفرین خدا بر تو باد-آفرین

خشخاشی-نان خشخاش زده

چانه زدن-پرگویی و اصرار برای تخفیف خواستن

حمله گرفتن-غش کردن

حلال بودی-نگا. حلال به زنده ای

به درد خوردن-مفید بودن-به کاری آمدن

خیس کردن-ادرار کردن به خود

پیش قسط-پرداختِ پیش از آغاز قسط بندی

چِل-خل و دیوانه

بزن و بکوب-ساز و آواز و رقص-مجلس بزم

حیوانکی-کلمه ای در مقام تاسف خوردن به حال کسی

ذِله آمدن-به ستوه آمدن-خسته و عاجز شدن

راه حل آسپرینی-راه حل موقت و غیر اصولی
خرده ریز-اثاثه ی اندک و کم مصرف-آشغال

خوردگی-ساییدگی-فرسودگی

چاقوکشی-عربده کشی و حمله با چاقو

خرج و برج-خرج و متعلقات آن

 

آشیخ روباه-آب‌زیرکاه-مکار
 

جن زده-دیوانه
تاب خوردن-بازی کردن با تاب-پیچ و خم برداشتن
چوبدار-گله دار-گوسفند دار
دهن دره-خمیازه

چله دار-کسی که در روز چهلم مرگ عزیزی عزاداری کند

تو دلی-بره ای که هنوز زاده نشده و آن را از شکم مادرش درآورند

تو کله ی کسی کردن-چیزی را به سختی به کسی آموختن
آب از آب تکان نخوردن(رخ ندادن جنجال و هیاهو، آرام ماندن اوضاع)
چاقو دسته کردن-از سرما لرزیدن

چپ افتادن با کسی-مخالف شدن با کسی-پیله کردن به کسی

 

روکش-پوشش یا ورقه ای که روی چیزی می کشند

تفنگ بادی-تفنگ ویژه ی بازی کودکان

تا-توانایی

ژورنال-مجله ی ویژه ی چیزی

 

 

پای کسی به سنگ آمدن-از سر بی تجربگی و خامی شکست خوردن

پشم بودن-بی ارزش بودن-بی معنی بودن

پر و پا داشتن-پایه و اساس داشتن
خر کسی را نعل کردن-رشوه دادن-سبیل کسی را چرب کردن-راضی کردن

جای پا-اثر-نشانه-رد

راه انداختن-به حرکت انداختن-به کار کردن واداشتن
ذُق ذُق زدن-سوزش داشتن زخم

جَخت آمدن-دومین عطسه که با آن به کار ادامه می دهند

 

آشی بودن زندگی-نامساعد بودن حال و احوال

رضا ترکی-پارچه ی ابریشمی یزدی که در مشهد به آن علی شیر خدا می گویند.

 

آب آتش مزاج(می سرخ)

جاده کشیدن-راه درست کردن

چُش گفتن-جلوگیری کردن-مانع شدن

حرف روی حرف کسی آوزدن-برخلاف حرف کسی چیزی گفتن-با حرف کسی مخالفت کردن

پیش انداختن-جلو انداختن-مقدم داشتن

پس گوچه-کوچه ی کوچکی که به کوچه ی کوچک دیگری پیوسته باشد

دستم به دامنت-به یاری ات سخت نیاز دارم

دله کاری-پرداختن به کارهای پست و کم درآمد

پر روده-پرچانه-روده دراز

به خون کسی تشنه بودن-کینه ی کسی را سخت در دل داشتن-با کسی سر جنگ داشتن

چه کشکی چه پشمی !-در هنگام انکار گفته می شود

خوش عیار-خوش ذات-خوش جنس

پس زدن-کنار زدن-دور کردن-نپذیرفتن-رد کردن

جا گرفتن-مستقر شدن-پنهان شدن
آدم استخوان‌دار-کسی که اراده و پشتکار دارد
 

 
تیپ هم-جور-هماهنگ-متناسب

دیدن کردن-عیادت کردن-زیارت کردن-ملاقات کردن

زیر جامه-زیر شلواری
بزن-شجاع-دلاور-اهل دعوا و مرافعه

آلا گارسون-اصلاح موی سر زن به سبک موی پسران

پا به دو گذاشتن-به سرعت فرار کردن
دست به دهن-کسی که به اندازه ی مخارجش درآمد روزانه دارد-آدم کم درآمد و تهی دست
ارزیاب(کسی که بها و ارزش پولی چیزی را تعیین می‌کند)

خارج رفتن-بیرون رفتن از خانه-رفتن به خارج از کشور

جفنگیات-سخنان یاوه
خرچنگ قورباغه-کج و معوج-درهم و برهم

تخم چیزی ورافتادن-ریشه کن شدن

از خشت افتادن-بدنیا آمدن

دَم ِ پَر کسی رفتن-نزدیک کسی رفتن-به کسی پناه بردن

خواه و ناخواه-از روی میل یا اجبار

تپل مپل-چاق و چله

دو دو زدن-تکان تکان خوردن

 
بند نشدن سنگ روی سنگ-نا آرام بودن اوضاع-وجود نداشتن نظم و امنیت
 

به گُه کشیدن-بی اعتبار کردن-با توهین خوار و خفیف نمودن
چرکمُرد-پر چرک و کثیف

 

 

آب‌زیرکاه(حیله گر، فتنه انگیز، دو رو)

خرحمالی-بیگاری-کار پر زحمت و کم مزد

خال زدن-پیدا شدن خال در جایی از بدن یا لکه در چیزی-خال کوبی کردن

آش و لاش-به‌کلی متلاشی‌شده-له‌ولورده

چرک کردن-عفونت کردن زخم

انکر منکر(بسیار زشت و بدترکیب)

خود را به آب و آتش زدن-به هر وسیله ای متوسل شدن-هر خطری را استقبال کردن

زرد گوش-بی رگ-ترسو

آقا بالاسر-امر و نهی کننده و مراقب

برخورد کردن-تصادف کردن-دیدارکردن

 
زیر دم سستی-انحراف اخلاقی
با کسی سرشاخ شدن-با کسی در آفتادن

دُنگ-سهم-حصه

دود گرفتن-پُک زدن

خیت شدن-شرمنده شدن-کنفت شدن-بور شدن

دم کسی لای تله گیر کردن-دچار سختی شدن-به بلا گرفتار شدن

پاشنه بخواب-کفش راحتی

زوال در آوردن-نعمتی را در نتیجه ی ناسپاسی و بی اعتنایی از دست دادن

چفت و بست نداشتن دهن-راز نگهدار نبودن

 

زار زار گریه کردن-سخت گریه کردن

خاله ی خر عمه ی گاو-بسیار نفهم-از اصل و نسب نادان

دختر بچه-دختر کم سن و سال

دو به هم اندازی-فتنه انگیزی-سخن چینی

آبِ خشک(آب بسته)

خرج شدن-مصرف شدن-به کار رفتن

زدن رای کسی-کسی را از تصمیمی منصرف کردن
رو شدن دست کسی-مچ کسی باز شدن-حیله ی کسی آشکار شدن
جیک جیک-آواز پرندگان-سخنی که فهمیده نمی شود

حال آمدن دل-بازیافتن نشاط-برطرف شدن خستگی

آفتابه خرج لولهنگ کردن-چیز با ارزشی را در بهای چیز بی‌ارزش دادن

برق از کسی پریدن-سخت ترسیدن-جا خوردن

دو لا-دو لایه-دو تا-خمیده

پر و پا قرص-دارای اعتقاد محکم-استوار

جیغ کشیدن-نگا. جیغ زدن

چک و چانه زدن-چانه زدن-وراجی کردن-مذاکره ی فراوان کردن

 

اهل هیچ فرقه‌ای نبودن-به کارها و چیزهایی که ناباب شمرده می‌شوند معتاد نبودن

پشت چشم سنگین شدن-چیره شدن خواب

به کوری چشم کسی-بر خلاف میل کسی
خدا نکرده-امیدوار این طور نباشد
داماد-مرد تازه زن گرفته

رم دادن-رماندن-فراری دادن

خودکشی کردن-با رنج فراوان کاری را به پایان بردن

بیرون روش-اسهال-شکم روش

پرداخت کردن-صیقل دادن-جلا دادن

چنار امام زاده صالح-متلک بد

چوب علی موجود-چوب کج و معوج درویشان

بد نما-بد منظر-بد نمود-زشت

در تشک پر قو خوابیدن-از هر جهت آسوده و بی خیال بودن

در ثانی-ثانیا-دوم

چوبی رقصیدن-رقصیدن با دوستمال در دو دست

دردش بودن-درد زاییدن زن گرفتن-هنگام زاییدن زن رسیدن

 

انداختنی-جنس نامرغوب
بی کله-نترس-شجاع-بی خرد-تهی مغز

خنج انداختن-پنجول انداختن-خراشیدن پوست دیگری با ناخن

زنده بیوه-زنی که شوهرش بدون آن که او را طلاق داده باشد-او را ترک کرده است

ازرق شامی(اخمو، ترشرو)
 

حق دادن-تایید کردن

خر شدن-عقل خود را باختن-فریب خوردن

دست بردن در چیزی-چیزی را تغییر دادن

پا پیش-گذاشتن پیشقدم شدن-آستین بالا زدن

حلال یابی-طلبیدن نزد دیگران تقاضای گذشتن از تقصیر خود را کردن

چاسان فاسان-آرایش-بزک