بانکداری الکترونیکی و تأثیر آن بر جذب منابع مالی

بانکداری الکترونیکی و تأثیر آن بر جذب منابع مالی

بانکداری الکترونیکی عبارت است از ایجاد امکاناتى در جهت افزایش سرعت و کارایی بانک در ارائه خدمات بانکی در هر مکان مورد نظر مشتری و ارائه امکانات سخت افزاری و نرم افزاری به مشتریان که با استفاده از آن­ها بتوانند بدون نیاز به حضور فیزیکى در بانک، در هر ساعت از شبانه روز به صورت 24 ساعته از طریق کانال­هاى ارتباطى ایمن و متنوع عملیات بانکى دلخواه خود را انجام دهند.

بانکداری الکترونیکی ابزاری برای توسعه خدمات بانکی است و در نتیجه بر حسب امکانات و نیازهای بازار در مدلها، روش­ها و انواع مختلفی ارائه می شود:

• اینترنت [1]
• تلفن همراه[2]
• نمابر [3]
• خودپرداز[4]
• کیوسک[5]
• پایانه های فروش [6]
• تلفن بانک [7]

در واقع بانک­داری الکترونیک، یکپارچه­سازی بهینه فعالیت­های بانکی توسط به­کارگیری فن­آوری­های نوین اطلاعات و ارتباطات، مبتنی بر فرآیندهای بانکی و منطبق بر ساختارهای سازمانی بانک­ها است که امکان ارائه کلیه خدمات مورد نیاز مشتریان بدون قید مکانی و زمانی را فراهم می­سازد. در واقع در خودکارسازی بانکی صرفاً از رایانه جهت آسان­تر نمودن محاسبات مربوط به حساب­ها استفاده می­شود. بدین­صورت که مثلاً دستورهای پرداخت و یا انتقال اعتبار با توجه به اسناد کاغذی صادره انجام گرفته سپس اسناد مذکور وارد رایانه شده و محاسبات انجام می­گیرد، اما در بانک­داری الکترونیکی زیرساخت­های بانکی تغییر نموده و برای انتقال منابع نیازی به صدور اسناد کاغذی نمی­باشد بلکه از طریق دستورهای کامپیوتری مشتری، این عمل انجام می­گیرد. در زیر توضیحات کوتاهی در مورد بانک­داری سنتی و دوگانه آورده شده است.

2-2-5-4-1-1 بانک­داری سنتی

اینوستپدیا[8] بانک­داری سنتی را به معنای بانک­داری به صورت کسب و کار در خیابان تعریف نموده است که با مشتریان خود در شعبه و یا هر محل فیزیکی مانند گیشه در ارتباط هستند این نوع بانکداری مشتریان را جهت انجام تمام فعالیت­های بانکی بالاجبار به شعب فیزیکی می­کشاند.

در بانک­داری سنتی محل تعامل و ارئه خدمات بانکی، شعب فیزیکی بانک­ها می­باشند. مشتریان می­بایست فقط در ساعات کاری محدود شده در طی روز و در محل جغرافیایی معین شعب حضور پیدا کرده و کار بانکی خود را انجام می­دهند( دهکردی، 1390)

با تغییر در روش زندگی جوامع، تحرک فیزیکی مشتریان بانک و متنوع شدن درخواست های خدمات بانکی، اینگونه بانکداری ناتوانی خود را به اثبات می­رساند محدودیت های زمانی، مکانی و مرزها، صف های طولانی و اتلاف وقت مشتریان  از معایب بانکداری سنتی است(جیاناکودی[9]، 1999).

در بانکداری سنتی دستور انتقال وجوه با استفاده از اسناد کاغذی صورت می گیرد .به­علاوه جهت پردازش اطلاعات از نظر عملیاتی به نیروهای زیادی نیاز است. یکی از معایب بانکداری سنتی تاخیر موجود در پردازش چک­ها می­باشد، در این زمینه بانک­ها می­بایستی با بکارگیری امکانات مناسب این تاخیر را به حداقل ممکن برسانند( شیخانی، 1379). در واقع سیستم­های مالی تجارت بر جریان پیچیده اسناد کاغذی متکی هستند، این حالت بسیار کند، پرهزینه و پر خطا است . اسناد کاغذی برای بانک ها، مشتر یان و محیط یک موضوع پرهزینه و نوعی اسراف می­باشد(ویر[10]، 2007).

2-2-5-4-1-2 بانک­داری دو گانه[11]

بانک­های دوگانه با توجه به ساختاری که انتخاب کرده­اند، به خوبی می­توانند با انعطاف­پذیری بالا و سرعت مناسب خدمات بانکی را در دو فضای سنتی و الکترونیکی پاسخ دهند. بانک­داری دو گانه به مشتریان این امکان را می­دهد که سطح گسترده­ای از نقل و انتقالات وجوه و اطلاعات را به شیوه سنتی و الکترونیکی انجام دهند. در آغاز بخش غیر فیزیکی[12] بان­های دو گانه، به شکل گسترده­ای تنها به عنوان واسطه اطلاعات در بانک­هایی به کار برده می­شد که محصولات و خدمات بانکی را به صورت غیر مستقیم( خارج از فضای شعبه) ارائه می­دادند. با پیشرفت فن­آوری و رواج استفاده از اینترنت در صنعت بانک­داری، بانک­ها دامنه فعالیت­های اینترنتی خود را افزایش دادند که به معنای پررنگ شدن بیشتر سهم بخش غیرفیزیکی نسبت به بخش فیزیکی[13] بود. بانک­داری بخش فیزیکی بیشتر با یک دید محافظه­کارانه سعی می­نماید به شیوه­های مختلفی هزینه­های بانک را کاهش دهد. در صورتی که بانک­داری مبتنی بر بخش غیرفیزیکی ضمن ارائه جامع خدمات بانکی در فکر توسعه و تحول بر مبنای جلب رضایت مشتری و افزایش درآمد بر مبنای ارائه خدماتی است که در قبالش کارمزد دریافت می­دارد. بنابراین در بانک­داری مبتنی بر بخش غیرفیزیکی هرچند که کاهش هزینه­های بانکی مورد توجه قرار می­گیرد بر رشد درآمد بانک از طریق ارائه خدمات متنوع و کارمزدها تآکید می­گردد. در برخی کشورها حضور این دو بخش در بانک­داری تنش­هایی را برای مشتریان ایجاد نموده است( ریس و دیگران[14]، 2011).

 

[1] . Internet

[2] . Mobile Banking

[3] . Fax

[4] . Automatic Teller Machine / ATM

[5] . Kiosk

[6] . Point Of Sell / POS

[7] . Telephone Bank

[8] . Investopedia

[9] . Giannakoudi

[10] . Wier

[11] . Bricks and Clicks

[12].  Clicks

[13] . Bricks

[14] .  Reis and et al.